Την 29η Φεβρουαρίου 2020 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο με τίτλο «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση και Ψηφιακός Μετασχηματισμός Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις». Σε αυτό περιλαμβάνονται αρκετές τροποποιήσεις, οι κυριότερες των οποίων παρατίθενται παρακάτω:
Ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη – εργαζομένου:
Το άρθρο 48 ορίζει τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,90 ποσοστιαίες μονάδες για τις περιπτώσεις εξαρτημένης σχέσης εργασίας πλήρους απασχόλησης. Η μείωση αφορά τις εισφορές υπέρ κλάδου ανεργίας και Ενιαίου Λογαριασμού για την εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών, και θα επιμεριστεί ως εξής σε εργαζόμενο και εργοδότη:
Εργαζόμενος: -0,42% (π.χ. από 15,75% σε 15,33% για το πακέτο κάλυψης 101)
Εργοδότης: -0,48% (π.χ. από 24,81% σε 24,33% για το πακέτο κάλυψης 101)
Ισχύς: Από 01.06.2020
Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ):
Το άρθρο 12 θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση για την οριστικοποίηση των δεδομένων της ΑΠΔ τη συμβατότητά τους με τα δεδομένα που έχουν καταχωρηθεί στο Π.Σ. Εργάνη. Η διασταύρωση των δεδομένων θα λαμβάνει χώρα με την προσπάθεια υποβολής της ΑΠΔ και σε περίπτωση ασυμβατότητας ο εργοδότης θα ενημερώνεται για την ανάγκη διόρθωσης και εφόσον απαιτείται θα εκδίδονται οι προβλεπόμενες πράξεις επιβολής προστίμων.
Ισχύς: Με την έκδοση υπουργικής απόφασης που θα ρυθμίζει τις τεχνικές λεπτομέρειες εφαρμογής
Εισφορές αυτοτελώς απασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών:
Με τα άρθρα 35 και 37 θεσπίζονται έξι επίπεδα ασφαλιστικών κατηγοριών για τους κλάδους σύνταξης και υγειονομικής περίθαλψης, μέσα από τα οποία διασφαλίζεται η ελευθερία επιλογής για κάθε ασφαλισμένο, την οποία μπορεί να διαφοροποιεί ετησίως. Έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία η εφαρμογή στον ιστότοπο του οργανισμού, μέσω της οποίας οι ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες μπορούν να επιλέξουν την κατηγορία ασφάλισης, έως και τις 13 Μαρτίου. Το ποσό των εισφορών προσαυξάνεται όσο υψηλότερη είναι η κατηγορία που επιλέγει ο ασφαλισμένος και η κατάταξη τουλάχιστον στην πρώτη κατηγορία είναι υποχρεωτική. Θεσπίζεται, επίσης, ειδική ασφαλιστική κατηγορία για τους νέους επαγγελματίες με έως και πέντε έτη από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος κατόπιν αίτησής τους. Σημειώνεται ότι η παράγραφος 9 του άρθρου 39, στην οποία εντάσσονται οι απασχολούμενοι με Δ.Π.Υ. σε έως 2 εργοδότες, δεν τροποποιείται.
Ισχύς: Από 01.01.2020
Εισφορές κλάδου εφάπαξ παροχών:
Το άρθρο 31 επαναπροσδιορίζει το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για την ασφάλιση στον κλάδο εφάπαξ παροχών των αυτοτελώς απασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών και όλων των πριν και μετά την 1-1-1993 ασφαλισμένων, έμμισθων δικηγόρων, μισθωτών μηχανικών και υγειονομικών. Συγκεκριμένα, αντί της καταβολής του ποσοστού 4% επί του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού που ισχύει σήμερα, οι προαναφερόμενοι ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα επιλογής κατάταξης από 1-1-2020 και εφεξής, σε τρεις (3) ασφαλιστικές κατηγορίες:
Ασφαλιστικές Κατηγορίες |
Ποσά εισφορών εφάπαξ παροχών |
1η κατηγορία (υποχρεωτική) |
26 |
2η κατηγορία |
31 |
3η κατηγορία |
37 |
Ειδικά για τους έμμισθους δικηγόρους, η μηνιαία αυτή εισφορά επιμερίζεται κατά 50% για τον εντολέα και κατά 50% για τον ασφαλισμένο.
Ισχύς: Από 01.01.2020. Η δυνατότητα της εφαρμογής εξαρτάται από την έκδοση σχετικών οδηγιών του ΕΦΚΑ, προκειμένου να καταστεί εφικτή η υποβολή της ΑΠΔ με τα νέα δεδομένα.
Εισφορές κλάδου επικουρικής ασφάλισης:
Το άρθρο 45 επανακαθορίζει το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για την ασφάλιση στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης των αυτοτελώς απασχολούμενων, ελεύθερων επαγγελματιών και όλων των πριν και μετά την 1-1-1993 ασφαλισμένων, έμμισθων δικηγόρων. Αναλυτικότερα, οι ασφαλισμένοι αυτοί έχουν τη δυνατότητα επιλογής κατάταξης από 1-1-2020 και εφεξής, σε τρεις (3) ασφαλιστικές κατηγορίες:
Ασφαλιστικές Κατηγορίες |
Ποσά εισφορών επικουρικής ασφάλισης (1/1/2020 –31/5/2022) |
Ποσά εισφορών |
1η κατηγορία (υποχρεωτική) |
42 |
39 |
2η κατηγορία |
51 |
47 |
3η κατηγορία |
61 |
56 |
Ειδικά για τους έμμισθους δικηγόρους, η μηνιαία αυτή εισφορά επιμερίζεται κατά 50% για τον εντολέα και κατά 50% για τον ασφαλισμένο.
Ισχύς: Από 01.01.2020. Η δυνατότητα της εφαρμογής εξαρτάται από την έκδοση σχετικών οδηγιών του ΕΦΚΑ, προκειμένου να καταστεί εφικτή η υποβολή της ΑΠΔ με τα νέα δεδομένα.
Ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών:
Με το άρθρο 34 τροποποιείται το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών για τον υπολογισμό της ασφαλιστικής εισφοράς των μισθωτών και των εργοδοτών στο ποσό των έξι χιλιάδων πεντακοσίων (6.500) ευρώ. Το ανώτατο αυτό όριο αποσυνδέεται από τον κατώτατο βασικό μισθό και θα παραμένει σταθερό ανεξαρτήτως οποιασδήποτε μελλοντικής τροποποίησης του βασικού μισθού των εργαζομένων. Με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων το ποσό αυτό θα αναπροσαρμόζεται κατ’ έτος από 1-1-2023 έως 31-12-2024 κατά το ποσοστό μεταβολής του ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους και από 1.1.2025 και εφεξής προσαυξάνεται κατά το δείκτη μεταβολής μισθών.
Ισχύς: Με τη δημοσίευση του νόμου
Ημέρες ασφάλισης μελών Διοικητικού Συμβουλίου Α.Ε.:
Το άρθρο 34 καθορίζει ότι πλέον θεωρείται ότι το ασφαλισμένο μέλος Δ.Σ. έχει συμπληρώσει 25 ημέρες ασφάλισης κατά μήνα σε περίπτωση που η καταβληθείσα ασφαλιστική εισφορά αντιστοιχεί ή υπερβαίνει το ποσό εισφοράς επί του βασικού μισθού, ενώ αν υπολείπεται ως χρόνος ασφάλισης κατά μήνα λαμβάνεται το πηλίκο της καταβληθείσας ασφαλιστικής εισφοράς δια του ποσού εισφοράς επί του βασικού μισθού, πολλαπλασιαζόμενο επί 25.
Ισχύς: Με τη δημοσίευση του νόμου
Απασχόληση Συνταξιούχων:
Με το άρθρο 27 ορίζεται ότι για τους συνταξιούχους που έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 30%, αντί 60% που ισχύει σήμερα, για όσο χρόνο απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή τη δραστηριότητα. Παράλληλα προβλέπεται η υποχρέωση του απασχολούμενου συνταξιούχου να δηλώνει την απασχόλησή του πριν την ανάληψή της στον Ε.Φ.Κ.Α. και στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. Παράλειψη της δήλωσης αυτής συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου ποσού ίσου με το ύψος δώδεκα μηνιαίων συντάξεων.